W sprawie rolniczych spółdzielni produkcyjnych

Ponadto art. 23 Konstytucji RP, podniesiony do rangi wytycznej, przybiera również gwarancyjny charakter. Nakazuje on bowiem organom władzy utrzymanie w polskim rolnictwie takiej struktury, która zapewnia gospodarstwom rodzinnym charakter „podstawy ustroju rolnego państwa”, co oznacza, że ustrój rolny i produkcja rolna w Polsce powinny się opierać na rodzinnych gospodarstwach rolnych. W konsekwencji zatem art. 23 Konstytucji RP nakłada na władzę publiczną powinność podejmowania wszelkich działań, aby prowadzenie gospodarstwa rodzinnego było efektywną formą gospodarowania, pozwalającą prowadzić produkcję rolną zarówno w celu zapewnienia „godziwego” utrzymania rodzinom rolniczym, jak i najpełniejszego zaspokojenia potrzeb społeczeństwa. Mając na uwadze ten aspekt nie wydaje się zatem, aby włączenie „gospodarstw wielorodzinnych” do systemu prawa było działaniem sprzyjającym powyższemu celowi, a wręcz można założyć, że w przyszłości osłabiłoby to pozycję gospodarstw rodzinnych, które w wielu płaszczyznach funkcjonowania nie mogłyby konkurować z gospodarstwami wielorodzinnymi, gdyż skala oraz efekty ich działalności nie byłyby porównywalne. Można również przyjąć, że ustawodawca celowo, od początku, nie przewidział obok gospodarstw rodzinnych także gospodarstw rolnych o charakterze innym niż rodzinne jako alternatywy, która również mogłaby stanowić podstawę ustroju rolnego państwa. Jednocześnie jednak dopuścił istnienie w polskim systemie prawnym gospodarstw rolnych nieopartych na „pracy rodzinnej”, takich jak np. gospodarstwa wieloobszarowe, lecz nie przyznał im takiej samej rangi, jaka została nadana gospodarstwom rodzinnym. W tym też kontekście norma zawarta w art. 23 Konstytucji RP ma charakter ochronny, a to oznacza niedopuszczalność stanowienia aktów prawnych, których skutkiem, choćby pośrednim, mogłoby być ograniczanie i osłabianie gospodarstw rodzinnych, co było i jest wyraźnie akcentowane w doktrynie (m.in. przez Aleksandra Lichorowicza w studium „Konstytucyjne podstawy ustroju rolnego Rzeczypospolitej w świetle artykułu 23 Konstytucji” i Bogusława Banaszaka w komentarzu „Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej”).

Odnosząc się szczegółowo do kolejnej poruszonej przez Pana Prezesa kwestii, tj. dotyczącej umożliwienia rolniczym spółdzielniom produkcyjnym wydzierżawiania gruntów rolnych z Zasobu, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wystąpiło o przekazanie niezbędnych danych i informacji w tym zakresie do Centrali Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (zwanego dalej „KOWR”), jako podmiotu uprawnionego do reprezentowania Skarbu Państwa w zakresie mienia wchodzącego w skład ww. Zasobu. Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, Skarb Państwa powierzył KOWR wykonywanie prawa własności i innych praw rzeczowych na jego rzecz w stosunku do mienia, o którym mowa w art. 1 i 2 ww. ustawy. Z kolei, zgodnie z art. 5 ust. 2 powołanej ustawy, KOWR, obejmując we władanie powierzone składniki mienia Skarbu Państwa, wykonuje we własnym imieniu prawa i obowiązki z nimi związane w stosunku do osób trzecich, jak również we własnym imieniu wykonuje związane z tymi składnikami obowiązki publicznoprawne. KOWR jest zatem uprawniony zarówno do reprezentowania Skarbu Państwa w zakresie mienia wchodzącego w skład Zasobu, jak i do podejmowania decyzji o sposobie zagospodarowania nieruchomości wchodzących w jego skład, w tym ich rozdysponowania w formie dzierżawy, stosownie do regulacji określonych w rozdziale 8 i 6 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 stycznia 2009 r. w sprawie szczegółowego trybu przeprowadzania przetargów na dzierżawę nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (Dz. U. z 2020 r. poz. 682).

Czytaj dalej na następnej stronie...